Denemeler

1. Tanımı

Bir yazarın özgürce seçtiği herhangi bir konu üzerinde kesin yargılara varmadan, kişisel görüş ve düşüncelerini serbestçe anlattığı yazılara deneme denir.

Kendisinden önce benzeri yazılar yazılmış olmakla birlikte 16. yüzyılda deneme kavramını ilk kez kullanan Fransız yazarı Montaigne (Monteyn)'dir. Denemeler adını verdiği yazıları, bir edebiyat türünün adı olmakla kalmamış, benzerlerinin de yazılmasına yol açmıştır.

2. Özellikleri

Denemede konu özgürce seçilir.

İnsanı ve toplumu ilgilendiren her şey (yaşama, ölüm, aşk, sanat, felsefe, din, ahlâk, töre, bilim, siyaset vb.) denemenin konusu olabilir.

Deneme yazarı kendisiyle konuşur gibi yazar.

Dili doğru ve güzel kullanır.

Düşünce ufku geniş ve kendine özgü bilgi birikimine sahiptir.

Kendi duygularının dışında başkalarının düşüncelerine de saygı duyar.

Denemeci ele aldığı konuyu içtenlikle anlatır.

Denemeci, bayağı bir anlatıma inmeden terim ve felsefi kavramların ağırlığından uzak bir üslubu tercih eder.

Denemeci, denemenin sonunda kesin bir yargıya, bir sonuca varmak amacında değildir.

Deneme, herhangi bir konuda düşündürücü, öğretici, inandırıcı ve ufuk açıcıdır.

Deneme rahat okunan bir düşünce yazısıdır.

Denemecinin öne sürülen her düşünce ya da savı doğrulama, kanıtlama gibi bir kaygısı yoktur. Deneme, makale ve eleştiriden bu yönüyle ayrılır.

Deneme yazarı birçok kaynaktan beslenir: Felsefî, sosyolojik, tarihî tema ve olayların yanında bilimsel veriler ve ünlü kişilerin özdeyişleri olabilir. Yine de denemeci seçtiği konuyu farklı bir yaklaşımla işler.

ÖRNEK

Pes Gerçekten!

Eskiden ’’yalancılar’’ yalanları ortaya çıkınca utanırdı.
Şimdi yalancılar utanmaz,
Yalanlara kananlar utanır oldu.
Aldatmak değil aldanmak suç...
Hele ki ’’yüz’’ denen bir şekil vardı önceden,
Şimdi her yer ’’yüzsüz’’ doldu...
Rahatlığın,genişliğin,vurdumduymazlığın bu kadarına da pes gerçekten...

Serhat Uzunkök

Bu web sitesi �cretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?

�cretsiz kaydol